Otizm, sosyal etkileşim, iletişim ve davranışlarında belirgin farklılıklar gösteren nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olarak da adlandırılır, çünkü bu durum geniş bir spektrumda, hafif stresten ciddi akımlara kadar değişebilir.
Otizmli bireylerde dil ve konuşma gelişimi genellikle farklılık gösterir. Gelişmeler, bazı bireylerde normal bir şekilde ilerlerken, diğerlerinde gecikmeler veya zorluklar olabilir. Otizmli çocukların gelişimlerini etkileyen birkaç temel faktör bulunmaktadır:
Sosyal Zorlu İletişimleri: Otizmli çocuklar, sosyal etkileşimde zorlanabilirler. Göz özelliklerini kurma, renkleri öğrenme, sırayla konuşma gibi sosyal dil öğrenmede zorluklar yaşayabilirler.
Dil Anlayışı: Bazı otizmli bireyler, sözel iletişimin sürdürülmesinde zorluklar çeker. Örneğin, karmaşık talimatları takip etmek veya soyut unsurları birleştirmekte zorluk yaşayabilirler.
İfade Edici Dil: Bazı bireyler, kendilerini ifade etmekte zorlanırlar. Bu, kelime dağarcığının sınırlılığının, cümleleri doğru kuramamaktan veya bir konuda konuşmanın sürdürülmesinden kaynaklanabilir.
Tekrarlayan Davranışlar ve Dili Tekrar Etme: Bazı otizmli çocuklar, belirli kelimeler veya cümleler tekrarlama (ekolali) yapılır. Bu, bazen anlamlı bir şekilde ifade edilmektense, kelimelerin seslerini ya da önceki konuşmalarını tekrarlamak şeklinde olabilir.
Dil Konuşma Terapistin Rolü
Dil konuşma terapistleri, otizmli olacak dil gelişimini desteklemek için çeşitli teknikler ve yöntemler kullanabilirler. Terapistin rolünün dağıtılması:
- Dil ve Konuşma Değerlendirmesi: Terapist, bireyin dil gelişimi ve zorluklarını yaşadığı alanları belirler. Bu, anlama, konuşma, sosyal dil ve diğer iletişim özelliklerini kapsar.
- İletişim Becerilerini Geliştirme: Terapist, otizmli bireylere dil özelliklerini geliştirmek için uygun teknikler sunar. Bunlar, görsel olarak, işaret dili, alternatif iletişim yöntemleri (ayrıca, konuşma yöntemleri) kullanılarak çeşitli yolları ayrılabilir.
- Sosyal İletişimi Destekleme: Terapist, bireylere başkalarıyla nasıl etkili iletişim kuracaklarını öğretiyor. Bu, göz teması kurma, düzenli konuşma, duygu ve ifade etme gibi gelişmeyi geliştirmeyi içerir.
- Ekolali ve Tekrarlayan Davranışlarla Çalışma: Eğer bireysel ekolali (kelemeleri tekrarlama) gösteriyorsa, terapist, bu etki anlamlı ve fonksiyonel bir dil kullanımıyla değiştirmeyi başarır.
- Erken Müdahale: Otizmli çocuklar için erken dil terapisi çok önemlidir. Erken müdahale, dilin gelişmesi iyileştirilebilir ve bireylerin izolasyonu ve sosyal yaşamda daha başarılı olmalarına yardımcı olur.
Dil konuşma terapistinin desteği, otizmli iletişim özelliklerini arttırma, yaşam kalitelerini ve aralıklarını geliştirebilir. Terapist, aileler ve eğitimcilerle de iş birliği yaparak, bireylerin bireylerine uygun bir yaklaşım sağlar.
